Narty biegowe - serwis

NARCIARSTWO BIEGOWE 

                Narciarstwo biegowe przez wiele osób jest traktowane jako hobby do aktywnego spędzenia czasu na świeżym powietrzu. W większości przypadków mamy do czynienia z chodzeniem na nartach aniżeli bieganiem. Nie zmienia to faktu, że jest to wspaniały pomysł na spędzenie wspólnie z rodziną weekendu w np. górach. Narciarstwo biegowe nie należy do wymagających sportów. Styl klasyczny który polecam osobom początkującym jest analogiczny do chodzenia, także po chwili zapoznania się ze sprzętem śmiało można podjąć dłuższą bądź krótszą wycieczkę. Trasy biegowe w np. Jakuszycach są obfite w trasy, również dla tych zaczynających przygodę.

                Narciarstwo biegowe jest pojęciem bardzo szerokim. Na jego ogół składają się dwa style oraz wiele dyscyplin.  Najbardziej popularnym jest styl klasyczny, czyli analogiczny do chodzenia. Jest najprostszy i najmniej wymagający pod kątem kondycji. Dla odmiany styl łyżwowy zwany inaczej dowolnym lub też po prostu skate jest bardziej wymagający.

                Najbardziej popularną dyscypliną narciarstwa biegowego są oczywiście same biegi w obu wymienionych stylach. Popularnością nie ustępuje także biathlon, w którym wykorzystywany jest styl dowolny. Następną dyscypliną jest kombinacja norweska gdzie bieganie przeplatane jest ze skokami narciarskimi.

                Zaletą uprawiania tego sportu jest niewątpliwie znaczny wzrost formy, poprawa ogólnego stanu zdrowia, kondycji, czy też po prostu fajna zabawa na śniegu. Dla osób uprawiających kolarstwo górskie, narciarstwo biegowe stanowi nieodłączny element przygotowawczy do przyszłego sezonu. Bardzo dobrym przykładem na to jest wszystkim dobrze znana Maja Włoszczowska, która wykorzystuje tą dyscyplinę do podtrzymywania i polepszania formy w okresie zimowym. 

NARTY BIEGOWE

Parametry przy doborze nart biegowych:

długość

twardość

Długość

Ten parametr dobieramy pod kątem wzrostu i wagi ciała. Pierwsza rzecz to wyliczenie BMI, czyli wskaźnika masy ciała. Jak to zrobić, wyjaśniamy poniżej.

Wzrost w metrach należy podnieść do kwadratu, np. jeśli mierzysz 175 cm, do kwadratu podnosisz liczbę 1,75, wynik to w zaokrągleniu 3,06. Następnie, dzielimy wagę ciała w kilogramach, np. 70 kg przez uzyskany wynik. W tym przypadku BMI w zaokrągleniu wynosi 22,9. Poniżej tabela z BMI.

Jeżeli zamierzasz jeździć stylem łyżwowym, warto kupić narty nieco krótsze – o jakieś 5 cm od nart do kroku klasycznego.

Narty typu  backcountry powinny być jeszcze krótsze. Jeśli Twoje BMI waha się na granicy niedowagi, to długość nart powinna być taka jak Twój wzrost.

Twardość

Oznaczenie tego parametru znajdziesz przede wszystkim na nartach wyczynowych. Określa trzy twardości:

H – twarde (hard)

M – średnie (medium)

S – miękkie (soft)

Twardość nart powinna być dostosowana do warunków pogodowych. Na śnieg ubity, zlodowaciały lub mokry, roztapiający się – narta powinna być twarda. W świeżym, sypkim puchu, przy niskich temperaturach – lepsze będą narty miękkie.

Trzeba też brać pod uwagę ulubiony styl jazdy – krok łyżwowy wymaga stosowania narty twardej.

W przypadku nart śladowych i backcountrowych, gdzie oznaczenia H, M, S nie występują, test twardości należy przeprowadzić samodzielnie. Wystarczy pod wiązaniem narty położyć kartkę papieru i stanąć na narcie. Jeśli kartkę można wyjąć z łatwością – narta jest dla Ciebie za twarda; jeśli wysuwa się z bardzo dużym oporem – jest za miękka. Idealnie dobrana narta pozwala na wyjęcie kartki przy niewielkim oporze.

Wiązania i buty

W przypadku nart zjazdowych sprawa jest prosta. Wiązania są ujednolicone i pasują do nich każde nowoczesne buty.  Jeśli chodzi o narty biegowe, sprawa jest bardziej skomplikowana. Jest bowiem kilka rodzajów wiązań, do których pasuje dany rodzaj butów. Poniżej przedstawiamy dostępne systemy wiązań:

NN75

NNN

SNS

Wiązania NN75 (Nordic Norm 75 mm) są już w tej chwili nieco przestarzałe, niemniej jednak wciąż można je spotkać. Charakteryzują się trzema wystającymi bolcami, które, przy wpinaniu, trzeba dopasować do otworków znajdujących się w

System wiązań NNN podeszwie buta, w tzw. kaczym nosie. Problem w tym, że te często zatykają się śniegiem, w związku z czym wpięcie buta w wiązanie może być utrudnione.

NNN (New Nordic Norm) jest węższy niż NN75. Buty typu NNN posiadają na przedzie podeszwy swojego rodzaju pręt, który służy do wpięcia w wiązanie oraz na całej długości podeszwy wyżłobione rowki, pasujące do prowadnic w wiązaniu.

Wiązania SNS (Salomon Nordic System) mają bardzo podobny sposób wpięcia buta. Jedyną większą różnica jest występowanie jednej prowadnicy zamiast dwóch. Występują w wersjach: Profil i Pilot. Druga wersja jest droższa i najczęściej stosowana przez zawodowców. Wiązanie Pilot SNS może być wyposażone w jeden lub dwa pręty, za które są wpinane w zapięcia.

Wybierając buty i wiązania najpierw dobierz sobie buty. Ważne żeby były wygodne, dobrze trzymały nogę w kostce (dzięki temu unikniesz kontuzji) oraz miały zapas na dodatkową ciepłą skarpetę. Kiedy już będziesz mieć buty, dobierz do nich odpowiedni system wiązań. Dzięki temu unikniesz kosztownych pomyłek.

Kije

Podobnie jak z wiązaniami, dobór kijów odbywa się na innych zasadach aniżeli w narciarstwie zjazdowym. Narciarstwo biegowe wymaga stosowania kijów znacznie dłuższych. W zjazdówkach wystarczy, jeśli kijki sięgają nieco ponad biodra, w biegówkach powinny sięgać do barków, a w przypadku kroku łyżwowego, nawet nieco ponad barki. Uprawiając narciarstwo biegowe musisz przygotować się na to, że ręce będą pracować w równym stopniu co nogi. Decydujące jest mocne i długie odepchnięcie kijkami, co nie byłoby możliwe, gdyby były one zbyt krótkie. Poniżej przedstawiamy tabelę, która pomoże w doborze długości kijków.

                Narty biegowe to dyscyplina sportu która w Polsce została zapoczątkowana na przełomie XIX/XX wieku. Wtedy właśnie za popularyzację tego sportu w Polsce odpowiadali Józef Schnaider  i Stanisław Barabasz. W dzisiejszych czasach zasługi te należy przypisać Justynie Kowalczyk. Niewątpliwie jej sukcesy bezpośrednio przyczyniają się do wzrostu zainteresowania tą dyscypliną sportu. Jednak największy wpływ  na to, że coraz więcej osób decyduje się na zakup nart biegowych jest , niska cena, duża poprawa kondycji  i fakt, że na narty biegowe da się wyjść chociażby do pobliskiego parku.

Przygotowanie nart do jazdy

Dla każdego zimowego zapaleńca,  rozpoczęcie nowego sezonu powinno być poprzedzone przygotowaniem sprzętu. Naszą uwagę powinniśmy skupić na kilku istotnych aspektach.  Skontrolować należy stan ślizgu(rozwarstwienia, ubytki, struktura), wiązań wraz z poprawnym wyregulowaniem, krawędzi ( grubość oraz ostrość). Jeżeli serwis nie został wykonany na koniec poprzedniego sezonu, zaleca się aby został on przeprowadzony na początku nowego.  Wykonanie kompleksowego przeglądu tj. smarowanie na gorąco parafiną fluorową, ostrzenie krawędzi, naprawa ubytków oraz regulacja wiązań sprawi, że odczucia i frajda z jazdy będą zdecydowanie lepsze. Narta staje się bardziej dynamiczna i lepiej trzymająca w zakręcie. Z tak przygotowanego sprzętu korzystamy chętniej oraz częściej.

Narciarstwo biegowe - Technika klasyczna

Ostatnie kilka lat dla narciarstwa biegowego oznaczają duży rozwój tej dyscypliny sportu. Zważywszy na fakt, że krok klasyczny jest stylem nieinwazyjnym (nie obciąża stawów), rozwój tej dyscypliny zachodzi właśnie w tej odmianie narciarstwa.  Najbardziej oblegane trasy jak na przykład polana Jakuszycka dobitnie pokazują jak ten sport został spopularyzowany w sferze rekreacji. Na odpowiedź tak dużego zainteresowania marka Salomon zdecydowała się wprowadzić  cykl zawodów dla amatorów, który nazywa się Salomon Nordic Cup. Może się tam sprawdzić każdy, pokonać własne słabości bądź po prostu posmakować rywalizacji sportowej w tej odmianie sportu.  Nadmienić trzeba że technika klasyczna, zważywszy na jej uniwersalny charakter sprawia, że przy odpowiedniej ilości śniegu bez przeszkód na narty można wyjść do parku, polne drogi czy np. Nasze wrocławskie wały.  Decydując się na narty rekreacyjne takie jak np. Salomon  Snowscape, model ten posiada również wbudowaną krawędź, umożliwiającą krok łyżwowy.

Charakterystyka nart do stylu klasycznego.

                Narty biegowego ze względu na zastosowanie można podzielić na kilka kategorii. Najpopularniejsze grupy to:

1. Touring
2. Sport
3. Race
4. Offtrack

Ad. 1 Narty Touring’owe dedykowane są osobom które zaczynają przygodę z nartami biegowymi. Zostały tak skonstruowane aby dawały pewność prowadzenia oraz stabilne odbicie. Na te dwa elementy składają się dość szeroka konstrukcja, około 60 mm, oraz długa strefa odbicia dochodząca nawet do 70 cm. Dobór nart zachodzi na podstawie tabeli ich twardości. Wbrew obiegowej opinii nart z tej grupy nie dobiera się pod kątem długości. W tej grupie występują także narty bez łuski !

Ad.2 Narty z grupy sportowej zostały stworzone dla grupy osób bardziej wymagających. Korzystają z nich także zawodnicy jako narty treningowe. Są dużo węższe, posiadają twardszy rdzeń oraz krótszą strefę odbicia. Stają się one bardziej wymagające technicznie a co za tym idzie, bieganie na nich jest dużo szybsze. Dobór tych nart jest taki sam jak w przypadku grupy nart Touringowych. Odpowiada za to tabela twardości. W tej grupie występują także narty bez łuski !

Ad.3 Grupa Race należy głównie do zawodowców. Ich szerokość wynosi około 41 - 45 mm dlatego też prowadzenie narty jest dużo bardziej wymagające. Strefa odbicia jest tworzona przez serwisantów i można wpływać na jej długość. Są bardzo wymagające za sprawą twardego rdzenia. Dobór nart dla tej grupy zachodzi z uwzględnieniem wzrostu.

Ad. 4 Najrzadziej wybieraną grupą są narty typu Offtrack. Charakteryzują się dużą szerokością, wbudowaną stalową krawędzią oraz bardzo długą strefą odbicia. Ich zadaniem jest pokonywanie nieprzygotowanych szlaków. Dobieramy je pod kątem wzrostu.  

Narciarstwo biegowe – Styl łyżwowy

Styl łyżwowy wśród narciarzy rekreacyjnych jest zdecydowanie mniej popularny aczkolwiek wciąż się rozwija. Związane jest to z faktem, że styl ten jest mniej naturalny, a stawy są bardziej obciążone i narażone na kontuzje. W odróżnieniu do kroku klasycznego, poruszanie się tym stylem z reguły wymaga przygotowanych tras. Bieganie w kopnym śniegu nie jest wskazane.  Aby nabrać poprawnych nawyków należy pamiętać o tym, że sam sprzęt w obrębie kroku klasycznego a łyżwowego różni się diametralnie. Narta do stylu łyżwowego nie posiada łuski, jest krótsza i dodatkowo posiada krawędź. Dlatego przy wyborze nart biegowych warto porozmawiać z osobą, 

która praktykowała tą dyscyplinę sportu i będzie potrafiła odpowiedzieć na pytania, rozwieje wątpliwości oraz doradzi w fachowy sposób.  

Wybór nart biegowych

Decydując się na zakup nowego sprzętu  nie posiadając odpowiedniej wiedzy , warto skorzystać z doświadczenia pracowników sklepów specjalistycznych. Aby wybór był łatwiejszy warto  odpowiedzieć sobie na podstawowe pytania:

1. Nasz stopień zaawansowania.
2. Oczekiwania wobec narty.
3. Gdzie w głównej mierze narty będą używane i z jaką częstotliwością?

Oferta nart biegowych na rynku jest bardzo szeroka. W obrębie samego stylu klasycznego będziemy mieli do wyboru kilka rodzajów nart.  Różnica zachodzi na poziomie wagi, szerokości, ślizgu, struktury, krawędzi jak również różnić się będą wartościami dynamicznymi. Na tę ostatnią cechę w głównej mierze wpływa konstrukcja rdzenia narty, który w przekroju wygląda jak plaster miodu połączony z elementami carbonowymi. Narta o takim rdzeniu jest nartą bardzo sztywną, wymagającą dobrej techniki odbicia. Z reguły segment takich nart jest dedykowany zawodnikom. Narty do rekreacji są bardziej miękkie, mniej wymagające. Ich rdzeń zbudowany jest  z zupełnie innych materiałów. Narty biegowe zostały na tą chwilę sklasyfikowane na 4 różne segmenty:

1. Narty Sportowe Wyczynowe - to grupa nart, która jest bardzo wąska, lekka o bardzo szybkim ślizgu. Stosują je zawodowcy. Narty takie nie mają łuski, a ich szerokość to 40-45 mm. Wymagają przygotowanych tras. Do turystyki nie są polecane.

2. Narty Sportowe Rekreacyjne - Różnica w konstrukcji, a co za tym idzie w wadze narty. Ślizg również mniej ambitny, ale i tak dla tych co przesiądą się na taką nartę z śladówek turystycznych będzie duża różnica. W tym segmencie będziemy mogli dokonać wyboru pomiędzy nartą z łuską a bez łuski. Wymagają przygotowanych tras. Polecane osobom o sportowym usposobieniu.

3. Narta Śladowa Turystyczna (cross country) - to narta o szerokości od 47-52 mm. Podstawą takiej narty jest łuska, która pozwala amatorowi narciarstwa biegowego na poruszanie się po zróżnicowanym terenie. Polecane do turystyki ale trzeba pamiętać, że nie sprawdzą się w trudniejszym terenie (trudno się skręca, hamuje, etc...).

4. Narta Backcountry - to grupa nart krótkich o charakterystycznych metalowych krawędziach. Ułatwia to poruszanie się w terenie o dużej różnicy wzniesień. Metalowa krawędź   jest niezbędna   podczas zjazdu po nieprzygotowanych szlakach. Są to uniwersalne narty, które możemy zobaczyć w Alpach, Tatrach, Beskidach jak również na równinach.

Rodzaje wiązań i butów do nart biegowych.

Zarówno w nartach tak samo i w butach zachodzi podział na styl klasyczny i łyżwowy.  Różnice między nimi będą wyraźne ze względu na zupełnie inna charakterystykę odbicia podczas biegu. Buty do łyży posiadają sztywniejszą podeszwę oraz tak zwany energizer usztywniający staw skokowy w kostce. Buty do stylu klasycznego są niższe i posiadają miękką podeszwę. Wybierając buty zwróćmy uwagę aby nie był zbyt ciasny i nigdzie nas nie uwierał.  Pięta powinna sztywno trzymać się buta.  Uwzględnić trzeba także grubszą skarpetkę. But który wybierzemy narzuci nam jaki rodzaj wiązania musimy kupić aby wszystko było kompatybilne. Dla osób początkujących dedykowane wiązania występują w standardzie SNS (Salomon Nordic Standard) lub NNN (New Nordic Norm), dla osób bardziej zaawansowanych wiązania z serii Pilot.

Jak się ubrać wychodząc na narty biegowe .

Narty biegowe to sport w którym bardzo dużo się ruszamy wykorzystując przy tym wszystkie mięśnie naszego ciała. Wynika z tego bardzo ważna rzecz. Otóż, nasze tętno rośnie, zacznie nam być coraz cieplej aż po pewnym czasie, nawet przy temperaturach ujemnych, zaczniemy się pocić. Dlatego ubieranie się w bardzo grube , ciepłe i ciężkie rzeczy nie ma sensu. Lepszym rozwiązaniem jest lekka elastyczna odzież, niekrępująca ruchów.

1. Warstwa pierwsza.

Tutaj najlepiej sprawdzi się średnia lub ciepła bielizna termoaktywna. Lekka bielizna termoaktywna, mająca za zadanie przede wszystkim odprowadzać wilgoć z powierzchni ciała, może być za chłodna. Bieliznę dobieramy w zależności od temperatury i poziomu naszej aktywności.

1. Warstwa druga.

Na bieliznę zakładamy bluzę lub, jeżeli jest bardzo zimno, cienki polar. Bluza wystarczy w większości wypadków. Bluzy dedykowane do narciarstwa biegowego przypominają bluzy do biegania, są lekkie, bardzo elastyczne i posiadają otwory lub panele wentylacyjne aby szybko i efektywnie odprowadzić nagromadzoną wewnątrz parę wodną. Można tu swobodnie wybierać pomiędzy bluzami przeznaczonymi stricte do narciarstwa biegowego, bluzami do biegania zimowego czy bluzami rowerowymi.

1. Warstwa trzecia.

Ochronę przed warunkami atmosferycznymi zapewnia nam ostatni element: kurtka i spodnie.

Kurtki do narciarstwa biegowego są bardzo lekkie, elastyczne i miękkie. Przypominają bluzy z jedną istotną różnicą: są grubsze z przodu, czasem mają wiatroszczelną membranę. Membrana w większości przypadków jest wyłącznie z przodu kurtki, tył jest wykonany z lżejszego materiału, zapewniającego jak najlepszą oddychalność i elastyczność.
Jako alternatywa mogą się tutaj też sprawdzić kurtki do biegania zimowego, nordic walking czy rowerowe. Te ostatnie mogą być jednak za grube.

Spodnie powinny być elastyczne - w żadnym wypadku nie mogą krępować ruchów. W zasadzie sprawdzą się każde ocieplane legginsy, czy to do biegania w zimie, nordic walking czy na rower. Tego typu spodnie są zwykle grubsze z przodu a tył wykonany jest z lekkiej, elastycznej dzianiny. Można też założyć zwykłe legginsy a ciepłotę regulować grubością bielizny termoaktywnej.
Tutaj również możemy pokusić się o zakup spodni z wiatroszczelną membraną o ile będzie nam potrzebna.

Czapka - wybierzmy lekką, dobrze opinającą głowę. Jeżeli biegamy kiedy ostrzej wieje lub sypie śnieg, sprawdzi się czapka z membraną. Nie kupujmy jednak grubej czapy, całkowicie podszytej wiatroszczelną membraną - będzie za ciepła. Wybierzmy taką która ma tylko wiatroszczelny panel z przodu lub wewnętrzną opaskę. Na mroźne dni weźmy po prostu troszkę grubszą.

Rękawiczki - to ważny element ubioru, często decydujący o komforcie biegania. Nie mogą to być grube, narciarskie rękawice - ręce zaczną się nam szybko pocić a ponieważ nie odprowadzają one aż tak dobrze pary wodnej, szybko zaczną być w środku mokre. Tutaj można się pokusić o kupno dedykowanych rękawiczek do narciarstwa biegowego. Są lekkie i dobrze opinają dłoń, zapewniają pewny chwyt, mają wzmocnienia pomiędzy kciukiem a palcem wskazującym (czyli tam gdzie trzymamy kij). Również możemy wybierać pomiędzy zwykłymi rękawiczkami a rękawiczkami z wiatroszczelną membraną.